Oruçbey köyü, Çukurova tarihini etkilemiş önemli Türkmen aşiretlerinden biri olan VARSAKLAR tarafından kurulmuştur. Varsakların Anamaslı diğer adı Karaçalı olan teşekkül içerisinde ORUÇBEY oymağı bulunmaktadır. Varsak Türkmenleri, literatürde Tarsus Türkmenleri olarak da geçer. Bu topluluk genellikle Varsak adı ile anılmakla birlikte Varsah, Farsak, Fersah adıyla da anılır. Varsaklar için “Karsak” sözünü kullananlar da vardır. Bugünkü Varsaklar ise kendileri için Farsak adını tercih etmektedirler. Varsak kelimesi çeşitli anlamlara gelmektedir. Bunlar: Boy (bir Türk boyuna verilen isim); Şahıs (boy beyi); Silah (eski savaş aletlerinden olan bir çeşit yatağan, kısa kılıç); Yer (dağ); Hayvan (karsak).Varsaklar, Osmanlı-Memlük ve Osmanlı-Karamanoğulları ilişkilerinde önemli roller üstlenmişlerdir. 1250’lerde Ramazanoğulları Beyliği’ni oluşturan 7 Türkmen boyundan biri olan Varsaklar, 1517 yılında Ramazanoğulları ile birlikte Osmanlı himayesine girmişlerdir. 18. yüzyıldan itibaren Kuzey Çukurova’ya doğru göç eden Varsaklar, Kozanoğulları’nın piyade askerleri olmuşlardır. Merkezi otoritenin baskısıyla Varsaklar, Kozanoğulları ile birlikte farklı illere göç etmişlerdir.”
Oruçbey oymağı başlıca Kadirli’nin kuzeyi, Maraş, Elbistan ve Yozgat yörelerinde yurt tutmuştur. Dulkadirli elinin Bozulus ve Yeni İl arasında kolları olduğu gibi kalabalık bir grubu da İran’a gitti. Bu kol orada Zülkadr adıyla tanındı. En büyük Dulkadir oymakları ise şunlardır: Karacali (bazı obaları: Yazır, Sevinçli, Oruç Beyli, Ulaşlı, Urcanlı, Kazancılı, Söylemezli), Dokuz Bişanlı (bazı obaları: Karkın, Hacılar, Dokuz Koyunlu, Karamanlı), Cerid (bazı obaları: Mamalı, Oruç Gazili, Kara Hasanlı), Kavurgalı, Döngeleli, Akça Koyunlu (bazı obaları: Mûsâ Hacılı-Mûsâcalı-Çalışlı), Eymür, Çimeli, İmanlı Afşarı, Çağırganlı, Gündeşli, Tecirli idi. Dulkadirli elinin Yozgat ve komşu yörelerdeki en önemli oymakları da şunlardı: Akçalı, Kızıl Kocalı, Akça Koyunlu, Şam Bayatı, Sevgülen, Çiçekli. Dulkadirli elinin Kadirli ve Kozan sancaklarında da kolları vardı.
Prof. Cevdet Türkay, Aydın-Saruhan sancakları, Ermanak kazası (İçel sancağı), Adana ve Maraş sancaklarında, bulunan farsak (varsak) cemaatleri ile Kırşehri, Bozok ve Kars-ı Zülkadriye kazasında bulunan Varsak cemaatlerinin konar-göçer, Türkmen Yörükani taifesinden olduğunu belirtmektedir. Yine birçok yazar Varsaklar’ın, Ramazanoğullarını oluşturan Üç-Ok kabilesine mensup, yedi Türkmen ailesinden birisi olduğunu eserlerinde zikreder.
Varsaklar bazı rahatsızlıklarda doktor yerine ocak ailelerine giderler. Siğili olan, derması oluşan, sara hastası olan, çocuğu olmayan kişi ocak ailelerine başvurduğunda okunur ya da hastalıklı bölgenin üzerine yazı yazılarak tedavi edilir. Ayrıca hayvansal ve bitkisel yöntemler de -pekmez, kuşburnu, yoğurt gibi- tedavi için kullanılır.
Dr.Tarih/ Etnolog Aytaç BOZKUYU
Töre Araştırma Derneği Başkanı
KAYNAKLAR
Bilgili, Ali Sinan (1999). Osmanlı’ya Karşı Bir Türkmen Boyu: Tarsus Varsakları. Osmanlı, IV, Ankara, 1999, s.170-179
Gökbel, Ahmet (2007). Anadolu’da Varsak Türkmenleri. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi yayınları: 349, Araştırma inceleme dizisi: 50. Genişletilmiş 2.baskı 2007, Ankara
Poş, Abdullah (2005). Osmanlı Döneminde Tarsus (1516-1923). Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 5, sayı: 1, Ocak-Haziran 2005
Prof. Dr. Hasan Eren, Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, Ankara 1999, sayfa: 433)
Bülbül, Davut (2006). Düziçi’nde geçiş dönemleri (doğum-evlenme-ölüm). TC. Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı, yüksek lisans tezi.
