BOZKUYU KÖYÜ( YUKARI- AŞAĞI)

Türk Boy yapısında ikili teşkilat vardır. Aynı boyun ya da devletin yönetilmesini kolaylaştırmak amacıyla Kuzey- Güney,  Doğu- Batı ve Yukarı-Aşağı gibi yönler kullanılmıştır. Dolayısıyla Bozkuyu Köyü aynı aşiretin aradan bir sınır geçmesiyle -ki bu bir akan deredir- iki farklı alana yerleşmesiyle olmuştur. Bozkuyu Köyü dokuz Bozdoğan köylerinden biridir. Bozdoğanların Oğuzların IĞDIR boyundan geldiğini söyleyen de vardır. Ancak genel kanı AVŞAR oldukları yönündedir. Dokuz Bozdoğan Köyleri Özbekistan’ın doğusu Kazakistan’ın batısında bulunan Savran/ Sağanak şehrinden gelmiştir. Aşiret Anadolu’ya önce Azerbaycan sonra Iğdır – Kars daha sonra Kayseri Uzun yaylada ayrılıp bir kısmı Aydın ili BOZDOĞAN kazasına gelmiş ve orayı kurmuşlardır. Dokuz Bozdoğanlar Göksun yoluyla kışlaklara inmişlerdir. Bu yol yüzlerce yıllık göç yoludur. Eskiler de dokuz Bozdoğan Köyleri birleşip birlikte yaylaya çıkarlardı. Yaylada AYDINLI dedikleri Yörükleri görürlerdi. Bu yörükler aslen onların akrabası olan Aydın Bozdoğanlarıydı. Köyün adı Boz bir kuyudan gelmektedir. 16. YY dan beri Çukurova’da varlığı hissedilen Bozdoğan aşireti 1860 lardaki  Firka-i Islahı ile Yaylaları olan Göksun yolu ve Kışlakları olan Ceyhan nehri kenarına zorunlu iskân yapılmak istenmiştir. Bozdoğan beyleri Osmanlı idaresiyle bu nedenle kavgalıdır. KOVGUN dönemi olarak adlandırılan dövüşler başlamıştır. Sonuç itibarıyla Bozdoğanlara mevcut yerde iskân zorunlu hale gelmiştir. Dokuz Bozdoğan Köyleri bu suretle kurulmuştur. Ceyhan’ın kuzeyinde Hemite, Endel, Bozkuyu, Cığcık, Bahçe, Kırmacılı bu aşiretin köyleridir. Aşiretin bey ailesinden ayrılanlar ‘Ganiağalar’ adıyla Cığcık köyünde bir mahalle kurar.

Dokuz Bozdoğan Köylerinin merkezi Kerimli’dir. Kerimoğlu dönemin en ünlü Boy begidir.  Hala arşivlerde bu köylerin kütüğü Kerimli köyüne aittir. Köylerin hepsi köken olarak birbirine akrabadır. Kırmıtlı, Endel, Bozkuyu, Köyyeri, Aleybağ, Bahçe, Misis, Kürkçüler, Yüreğir, Zeytinbeli, Yemişli, Menemenciler Aşiretin dağıtıldığı ya da göç edildiği yerler olarak söylenebilir. Kerimoğlu soyundan bey ailesinden gelen Tahir Beyler de Ayas yakınlarındaki  Zeytinbeli’ne yerleşir. Aşiretin ana kolundan olan Köseli ve Karaömerliler Sunbas suyu kıyısına yakın yerlere kendi isimleri ile yerleşir. Kütüklü adını taşıyanlar Kozan yöresinde köy kurar. Menemenci ve Tekeli adı verilen kolları ile Karaisalı ve Tarsus’a bakan bölgeye yerleşir.

DEMİRKIRAN, BOZKUYU, DÜZGÜNCE, ÖRTLEK, DEVECİ, SARI, KORLU, ARICI, ERKAYIRAN, GÜRSOY, AKDOĞAN, ÖZDOĞAN, TOPAKTAŞ, DEMİRALAY, ŞAHİN, KARA, KURUM, UĞURELİ, DÖĞÜŞÇÜ, BOZDOĞAN, GÜLER, AKGÖLLÜ, GÖK, UYGUNER, KARAAĞALAR, FADİŞLER, GÜRCÜLÜLER,  ÖRTLEK, SARIVELİLER gibi bazı aileler ve soy isimleri vardır. Hemen hemen hepsi akrabadır.

Not: BOZKUYU köyünde soyadlarını yazamadıklarım kusura bakmasın. Bulabildiklerimi yazdım. Daha önce belirttiğim gibi ben yalnızca Köy tarihlerini yazıyorum. Aile secerelerini yorumlara yazabilirler.

Dr.Tarih/Aytaç BOZKUYU 
Töre Araştırma Derneği Başkanı