Köyün adı, bölgede çok yetişen hardal bitkisinden gelmektedir. Sarılar ve Akkızlar adında iki mahallesi bulunmaktadır. Köyün bulunduğu yöreyle ilgili ilk bilgiler Osmanlı Kaynaklarına dayanır. Hardallık Köyünün kurucusu olan Sarılar Cemaatinin 1536 yılı kaynağına göre Ayru Tamlu taifesidir.
Sarılar(Sarıoğulları) Aşireti Dulkadir ve Bozulus Türkmenlerinden ayrılarak Danişmendliler içine katılmıştır. Aşiret Nusaybin bölgesini terk ederek İç Anadolu’ya gelmiştir. Kaldı ki Bu tespit Osmanlı tapu-tahrir kayıtları ile örtüşmektedir. Osmanlı Tahrîr Defterlerinde “Konar-Göçer TÜRKMAN Yörükanı Taifesinden” gösterilmişlerdir. Sarulu, Sarular, Sarılı, Sarılar, Sarıaslanlar adıyla söz konusu bölgelerde ve aşiretin dağıldığı diğer yerlerde Sarılar yerleşimleri vardır. Örneğin (Gaziantep Sarılar, Antalya-Hatay-Tekirdağ-Ankara Nallıhan-Ankara-Kazan-Maraş-Hakkari-Mardin-Urfa-Akhisar-Amasya-İzmir Tire ve Kemalpaşa-Göynük-Nevşehir Sarılar Köyü olmak üzere) 19 tane Sarılar köyü mevcuttur.
Danişmendli Türkmenleri Osmanlı Avusturya ve İran savaşları nedeniyle oluşan otorite boşluğundan yararlanarak bazı olaylara sebep olmuşlardı. Bu nedenle aşiretlerin iskan edilmesi gerekiyordu.1700’lü yıllardan itibaren Danişmendli aşiretlerinin bir kısmı Dinar bölgesine iskan edildi. Ancak Sarılar Aşiretin bazı kollarının Aydın vilayetinin Nif ve Tire kazalarına geldiği görülmektedir. Sarılar Aşireti H. 1260 / M. 1844/1845 yılına ait nüfus defterinde 45 Hanede 110 kişi olarak Kocaaliler, Çıplak, Büyük kadife, Halkapınar köyleri civarına iskan olunmuşlardır. Aşiretin kalabalık bir kısmı Çukurova’ya yaylak kışlak olarak kullandıkları Kozan-Sunbas-Kadirli üçgenine yerleşmişlerdir. Hardallık köyünün yetiştirdiği önemli isimlerden biride Aşık Mehmet İLBARS’tır.
Dr.Tarih/ Etnolog Aytaç BOZKUYU
Töre Araştırma Derneği Başkanı
KAYNAKLAR
ADEM, Habil (Pelister), Türkmen Aşiretleri, Hazırlayanlar: Hasan Babacan, Servet Avşar, Geçit Kitabevi, İstanbul, 2011.
AKBAYAR, Nuri, “Tanzimat’tan Sonra Osmanlı Devlet’i Nüfusu“, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, c. 5
Aytaç Bozkuyu, Cumhuriyet Dönemi İskan ve Yerleşme, Yüksek Lisans Tezi
Cevdet Türkay, Oymak, aşiret ve Cemaatler
Solak, İbrahim. XVI. Yüzyılda Maraş ve Çevresinde Dulkadirli Türkmenleri
Halaçoğlu, Yusuf. Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650): Türkmen ve Yörük Grupları
Sümer, Faruk (1972). Oğuzlar, Türkmenler: tarihleri, boy teşkilâtı, destanları (İkinci bas.)